سلاح کوچک ضدسرطان

در مقاله‌ای که اخیرا در مجله Science Advances منتشر شد، محققان توضیح دادند که چگونه از sEVهای (وزیکول های خارج سلولی کوچک)مهندسی‌شده در آزمایشگاه برای هدف‌گیری گیرنده سطح سلول DR5 (واسطه مرگ و التهاب در بسیاری از انواع سلول‌ها) استفاده کرده‌اند؛ گیرنده‌ای که در بسیاری از سلول‌های توموری یافت می‌شود. فعال شدن DR5 می‌تواند فرآیند خود‌تخریبی آپوپتوز را در سلول‌ها آغاز کند. با اینکه تلاش‌های ۲۰ سال گذشته برای توسعه درمان‌های موفقی که DR5 را هدف قرار دهند، نتیجه‌بخش نبوده، این روش جدید با استفاده از sEVهای مهندسی‌شده عملکرد بهتری نسبت به آنتی‌بادی‌های هدف‌گیری DR5 داشته است. در روش های آزمایشگاهی، این sEVها به طور مؤثری انواع مختلف سلول‌های سرطانی را از بین بردند و در مدل‌های حیوانی رشد تومور را مهار کرده و بقا را به طور قابل توجهی افزایش دادند. دکتر ژائووی ژرژ شو، نویسنده ارشد این مطالعه، می‌گوید: "این استراتژی جدید مزایای قابل توجهی نسبت به روش‌های پیشین هدف‌گیری DR5 و دیگر ایمنی‌درمانی‌های ضد سرطان دارد. پس از مشاهده این نتایج امیدوارکننده، در حال توسعه این روش برای آزمایش‌های بالینی انسانی هستیم. اگرچه بسیاری از بیماران از پیشرفت‌های ایمنی‌درمانی بهره برده‌اند، اما هنوز کارهای زیادی باید انجام شود. ما به دنبال راهکارهای جدید برای درمان سرطان‌های جامد، مانند ملانوما هستیم، جایی که ایمنی‌درمانی‌های فعلی فقط برای نیمی از بیماران مؤثر است."

چرا DR5 را هدف قرار دهیم؟

گیرنده DR5 به گونه‌ای طراحی شده است که سلول‌های بدخیم یا آسیب‌دیده را نابود کند. با اینکه این گیرنده مدت‌هاست به عنوان یک هدف مناسب برای درمان‌های سرطان شناخته شده، تلاش‌های قبلی نتوانسته‌اند کنترل کافی بر رشد تومورها داشته باشند. تیم تحقیقاتی برای هدف‌گیری DR5 از وزیکول‌های خارج سلولی استفاده کرد، زیرا این کپسول‌های نانویی به طور طبیعی توسط بیشتر سلول‌ها تولید شده و پیام‌هایی را به سایر سلول‌ها منتقل می‌کنند. در این روش، sEVهایی که از سلول‌های کشنده طبیعی (NK) استخراج شده‌اند، مورد استفاده قرار گرفتند. این سلول‌های ایمنی به طور طبیعی در از بین بردن تومورها نقش دارند و می‌توانند به راحتی به تومورها نفوذ کرده و مولکول‌های سمی برای سلول‌های سرطانی حمل کنند. محققان این sEVها را مهندسی کرده‌اند تا به DR5 متصل شده و آن را فعال کنند.در آزمایش‌های انجام شده در ظروف آزمایشگاهی، این sEVها با دقت به سمت DR5 حرکت کرده و به آن متصل شدند و انواع سلول‌های سرطانی مانند ملانوما، کبد و تخمدان را که سطوح بالایی از DR5 دارند، به سرعت نابود کردند. در مدل‌های حیوانی ملانوما، سرطان پستان و کبد، این sEVها رشد تومورها را متوقف کرده و بقای حیوانات را به شکل قابل ملاحظه‌ای افزایش دادند.

غلبه بر ایمنی‌سرکوبی تومور

یکی دیگر از دستاوردهای این روش، توانایی sEVها در هدف قرار دادن سلول‌های مرتبط با تومور است که محیط ایمنی‌سرکوب‌کننده‌ای در اطراف خود ایجاد می‌کنند. این شامل فیبروبلاست‌های مرتبط با سرطان و سلول‌های مهاری مشتق از میلوئید می‌شود. علاوه بر این، این sEVها سلول‌های T را فعال کرده و باعث افزایش پاسخ ایمنی ضد سرطان شدند. توانایی این وزیکول‌ها در تخریب محیط سرکوبگر تومور نشان می‌دهد که آن‌ها ممکن است در سرطان‌های جامد که درمان‌های ایمنی فعلی با چالش‌های زیادی روبرو هستند، موفق عمل کنند. دکتر شو همچنین اشاره کرد که sEVها را می‌توان به راحتی تولید و ذخیره کرد، که این ویژگی آن‌ها را به یک درمان آماده برای استفاده تبدیل می‌کند. برخلاف درمان‌های سلولی شخصی‌سازی‌شده، این روش نیازی به استخراج سلول‌های بیماران ندارد و می‌تواند برای همه بیماران قابل استفاده باشد.تیم تحقیقاتی در گام بعدی قصد دارد فرآیند تولید این sEVها را برای مقیاس‌پذیری صنعتی بهینه کند و مطالعات ایمنی لازم را برای آماده‌سازی آزمایش‌های انسانی انجام دهد.

این مطالعه توسط مؤسسه ملی بهداشت (NIH) تأمین مالی شده و درخواست ثبت اختراع این فناوری نیز به نمایندگی از دانشگاه پنسیلوانیا ثبت شده است.( https://www.sciencedaily.com/releases/2025/01/250115164913.htm)

(https://bioengineer.org/revolutionary-tiny-anticancer-weapon-developed-by-penn-medicine-scientists/(